|
|
|
Sint-Gilles,
in het Frans saint Gilles, is een dichtbebouwde binnenstedelijke
gemeente net oostelijk van het Zuidstation, de grote HSL-hub van
Belgie. De bevolking van Sint Gillis is zeer gevarieerd van
samenstelling. Het heterogene karakter van de populatie weerspiegelt
zich in de woningvoorraad die zeer divers is.
Sint-Gillis heeft met Etterbeek gemeen dat de heterogeniteit niet
alleen af te meten is naar godsdienst en taal, maar ook etniciteit
en huishoudinkomen verschillen enorm binnen de gemeente. Het oostelijke
deel van de gemeente, naar het Stefanieplein (Place Stephanie)
toe, is zogezegd het betere en duurdere gedeelte, maar het gevoel
van onveiligheid en het reele straatvandalisme laten ook zeker het
gedeelte oostelijk van de Charleroisesteenweg niet ongemoeid. Het is
dwars door deze gemeente waar de Brusselse scheidslijn, sommigen
spreken van een breuklijn, is tussen arm en rijk, tussen zwart en
wit, tussen kansrijk en kansarm, tussen gelovig en ongelovig, en
tussen slecht opgeleid en hoog opgeleid.
Er is zeker sprake van enige gentrificatie in de buurt, maar het gaat
langzaam. Het binnenstedelijke en dichtbevolkte karakter, de
overbelaste wegen en straten, het lakse politie optreden, een
disfunctionerend justitie apparaat, vele criminele illegalen,
gevoegd bij de nabijheid van de zware
rail infrastructuur die uitmondt in een architectonisch, onveilig en
unheimisch monster dat
Zuidstation heet, zorgt ervoor dat de mogelijkheid en potentie voor
kapitaalkrachtige Brusselaars om hier ook maar een begin van een
prettig woonmilieu te creeren, en de buurt grondig te revitaliseren
door het opknappen van de historische panden, heel erg klein blijft. |
|
Sint
Gillis , de wijk in Brussel waar iedereen twintig jaar geleden van zei
dat het hier zou gaan gebeuren. Een gemeente met maar liefst zeven (!)
metrostations. Een gemeente met straten vol met interessante
architectuur. Een gemeente met een van de grootste HSL (TGV) stations
op een steenworp afstand. Een gemeente met een waarlijk briljant
gemeentehuis. Een gemeente die zou profiteren van haar ligging naast
het chique Louizaplein. En zou profiteren van de opkomst en bloei van
het Brussel binnen de vijfhoek (de Lemmonierlaan en de Stalingradlaan
zouden een prachtige entree zijn geworden tot het bloeiende Brusselse
centrum) . Hier in Sint Gillis zou een versleten gebied
worden gerenoveerd en getransformeerd tot een welvarende, vibrerende en
hippe wijk. Hier zouden de goed verdienende young urban professionals
zich massaal gaan vestigen. Hier zouden allemaal kleine creatieve
bedrijfjes gaan ontstaan met veel werkgelegenheid. Hier zou een nieuw
toeristische magneet ontstaan, met allemaal leuke originale winkels
tegen de achtergrond van de fin de siecle architectuur. Het zou een ode
worden aan Victor Horta zelf, die hier lange tijd woonde en diverse art
nouveau huizen ontwierp. Maar het is niet gebeurd.
Integendeel, grote delen van Sint Gillis zijn smerig, in veel straten
voelt men de spanning, veel panden staan er verwaarloosd bij,
alle straten zijn overvol met autoverkeer, een kwart van de
beroepsbevolking is werkloos (2008) ,en de nieuwe bouwprojecten
dichtbij het Zuidstation hadden een prachtige entree moeten en kunnen
vormen voor de aankomende treinreizigers, maar zijn door de
compromissen, te weinig geld, halfbakken architectuur, en oeverloze
politieke discussies, een totale mislukking geworden. De injectie die
de zone rond het Zuidstation aan Sint Gillis (maar ook aan Kuregem) had
kunnen geven is uitgebleven. Sterker het effect is negatief door elk
gebrek aan enige stedebouwkundige moed. En de buur Brussel-stad bleef
een moeilijke en onveilige (woon)zone. En het relatieve verval van het
Louizaplein en de buurt daar omheen zette vrolijk door in de jaren 90
en 00.
Aan een aantal oorzaken van de degeneratie van St Gillis kon de
gemeente niets doen. Het feit dat buurgebieden (Brussel-pentagon en
Louiza) niet uit de verf kwamen , kunnen we de bestuurders van St
Gillis niet verwijten. Maar wel dat er geen grote ondergrondse
parkeergarages kwamen, geen meerdere voetgangerszones, geen brede
trottoirs met mooi straatmeubilair, geen tunnels voor het doorstromende
verkeer, geen internationale en hoogwaardige architectonische
verpakking van het super HSL knooppunt van het Zuidstation en haar
omgeving, geen verordening die de verloedering van de woonpanden
tegen gaat, en last but zeker not least geen keiharde aanpak van de
criminaliteit in de wijk door politie en justitie. |
|
Sint Gillis is een voorbeeld van de multiculturele
samenleving met de Franse taal als lingua franca. Een minderheid
van de bewoners in Sint Gillis spreekt Frans thuis, maar op straat en
op school en in andere officiele contacten in het openbare leven is het
Frans absoluut dominant.
Officieel is ongeveer 43 procent buitenlander. Maar met
"snel-Belgen" en illegalen (schatting 8000) houden de
Saint-Gilles watchers het al snel op tussen de 60 en 70 procent
vreemdelingen. Sint Gillis is daarmee een wijk geworden in het
Brusselse die voorop loopt met het verdwijnen van de autochtone Belg
uit het straatbeeld. Van de 45.000 inwoners zijn er maar liefst meer
dan 13.000 Europese buitenlanders. Velen van hen uit het voormalige
oostblok. De meer dan zes procent sub-sahara Afrikanen mogen ook
opvallend worden genoemd, zeker voor Brusselse begrippen. |
 |
De onvermijdelijke Charles Picque is burgemeester
van Sint Gillis. Hij is tevens de minister-president van het Brussels
Hoofdstedelijk Gewest. Een cumulatie van functies die in Belgie vreemd
genoeg volstrekt acceptabel is. Picque heeft een erg negatieve pers in
Vlaanderen, maar het moet gezegd dat deze in Etterbeek geboren (1948)
socialist , een van de weinige Brusselse politici is die er in slaagt
om op een hoog abstractie niveau de huidige politieke situatie in
Belgie en haar dynamiek in een Europese samenhang met al de voorkomende
subtiliteiten te analyseren en te ontrafelen, en voorts deze een
vertaling te geven naar concrete beleidsmaatregelen (ontwikkeling EU
gebouwen) of het entameren van richtinggevende discussies in
functie van de ontwikkeling en bloei van Brussel
Picque is een scherpzinnig strateeg die beter verdient dan de
meedogenloze kritiek uit Vlaamse hoek (niet zozeer overigens van de
Vlaamse toppolitici). Zijn lidmaatschap van de PS (Parti
Socialiste) is daar voor een groot deel debet aan. Als Brusselaar lijkt
Picque fundamenteel te geloven in een multiculturele stad binnen een
federaal Europa.
Het feit dat Picque een politiek-strategisch zwaargewicht is (samen met
Moureaux) die met name Brussel vertegenwoordigt, maakt ook dat hij zeer
weinig tijd en zin heeft om zich met zijn eigen gemeente te bemoeien.
Hij mag dan ook zeker medeverantwoordelijk worden gesteld voor de
verloedering in alle opzichten van meerdere delen van de gemeente Sint
Gillis. |
 |
|
© 2008 Estaval
|
|
 |
